Emzirmek Canımı Yakar mı?

Emzirmek can yakmaz. İlk başlarda hafif bir hassasiyet olabilir hissedilsede giderek azalır.Ağrıyı azaltmak için bebeğiniz çenesini olabildiğince açmalı ve areolanın ( meme başı etrafındaki koyu renkli kısım ) büyük bölümünü mümkün olduğu kadar almalıdır.Bebeğiniz doğru şekilde memeye kenetlendiğinde her ikiniz içinde ağrısız ve huzurlu olacaktır.İyi kenetlenemeyen bebek süt alamayacak, huzursuzlanacak ve meme ucunuz giderek tahriş olacaktır.Eğer emzirme acı veriyorsa emzirme konusunda deneyimli birinden vakit geçirmeden yardım isteyiniz.

Emzirirken Neler Yemeliyim?

Emzirirken yenilmesi yada kaçınılması gereken gıdalar hakkında her kültürün bir görüşü vardır.Bazı gıdaları almak sizi ve aile üyelerini rahatlatabilir.son yapılan araştırmalar yenilen içilen gıdaların anne sütünü çok az etkilediğini göstermiştir.Emzirirken iştahınız artabilir ve kendinizi susamış hissedebilirsiniz.Kafeinsiz içecekleri bol miktarda tüketin.Süt üretimi günlük ortalama 500 extra kalori gerektirir.Böylece emziren kadınlar gebelik sırasında aldıkları fazla kiloları daha rahat verirler.Yeterli gıda alamayan kadınlarda bile sütün içeriği fazla değişmez.Vücudunuz bebeğiniz için gereken sütün oluşmasını depolarını kullanarak sağlayacaktır.

Emzirmeye Ne Zaman Başlamalıyım?

Doğumdan hemen sonra ilk yarım saat içinde emzirmeye başlayın. Göğüslerinizi ne kadar erken uyarırsanız süt üretimi o kadar çabuk başlayacaktır. Ayrıca bu dönemde bebeğiniz uyanık ve emme arzusu çok güçlüdür.Bu birkaç saatlik dönem geçtiğinde bebekler uykuya meyilli olurlar ve emzirmeye başlama gecikir.Başlangıçta göğüslerinizden kolosturum adı verilen sarı yada altın sarısı renkli, miktarı az ancak antikorlardan zengin süt gelir.Bu süt bebeğinizin bağırsak sistemini kaplar ve infeksiyonlara karşı korur.Emzirdikçe süt üretimi artar ve günler geçtikçe mavimsi beyaz renkli olgun süt gelir.

Ne Kadar Sıklıkla Ve Süre Emzirmeliyim?

Yenidoğan bebekler sıklıkla beslenmeye gereksinim duyarlar, kesin bir şemaya bağlı kalmadan en azından her iki saatte bir olmalıdır.Böylece göğüsleriniz hızla uyarılır ve süt üretimi artar. Anne sütü formül mamalara göre daha çabuk hazmedildiği için bebeğinizi daha sık beslemeniz gerekebilir.Bebekler büyüdükçe daha az sıklıkta beslenirler.

Emzirme süresi 10 dakika ila 30 dakika arasında pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Eğer bebeğiniz tam kenetlenmiş ve güçlü emiyor ise 15-20 dakika yeterlidir.Emzirmenin başlarında gelen süte ön süt denir şeker ve sudan zengindir.Bu süt bebeğinizdeki susuzluğu ve kan şekeri düşmesini önler.Beslenme süresi uzadıkça bebeğiniz arkadaki yağlı süte ulaşır ve onun sonuna doğru tokluk duygusuyla memeyi genelde uyuyarak bırakır.Sadece ön sütü alan bebek kısa süre sonra acıkacak oysa arkadaki yağlı sütü de alan bebek daha uzun süre tok kalacaktır.

Süt Nasıl Oluşur?

Gebelik dönemi boyunca annenin memeleri doğacak bebeği için gerekli sütü üretecek bir fabrika haline gelir.Meme hacim olarak büyür ve daha çok kanlanır.Meme ucu etrafını çevreleyen koyu renkli kısma areola denir.Burada koku salgılayan montgomery bezleri milimetrik tomurcuklar halinde belirginleşir.Memenin içlerine doğru süt salgılayan hücre kümeleri ( alveol ) ve etraflarında kasılarak alveol içindeki sütü süt kanallarına iten kas lifleri bulunur.Geri kalan meme dokusu destek ve yağ dokusu olup bu dokunun çokluğu yada azlığı memenin şekil olarak yapısını belirler.Her memede benzer sayıda süt bezi vardır.Bu yüzden memenin küçük yada büyük oluşu süt verimine etkili olmaz. Meme başının uyarılması hipofiz adı verilen salgı bezinden oksitosin ve prolaktin denilen iki hormon salgılatır.Prolaktin süt bezlerinde süt üretimini sağlarken, oksitosin süt bezlerini kasarak sütün kanallara itilmesini sağlar.Bu kanallar areolaya geldiklerinde genişleyerek laktifer sinüs denilen süt havuzlarını oluşturur.Meme başı ile birlikte areolanın geniş kısmını kavrayan bebek bu sinüsleri sıkarak meme başından sütü alır.Prolaktin yani süt üreten hormon sık emzirmede ve özellikle gece daha çok salgılanır.Bu yüzden sütünün artmasını isteyen annelerde gece emzirmeleri önemlidir.Oksitosin refleksini uyarmak ise özellikle sütünü sağmak durumunda kalan annelerde çok önemlidir.

Yaşamın İlk Günlerinde Sizde, Bebeğinizde ve Sütünüzdeki Değişiklikler
Süt rengi ve miktar anne bebek

Doğum
Sarımsı yada altın sarısı renginde, süt miktarı az ancak bebeğinizi koruyacak antikorlardan zengin
Yorgun ve heyecanlı olacaksınız ama dinlenirken bebeğinizi beslemek için en uygun zaman
Bebeğiniz bu anlarda uyanık ve emme arzusu en güçlüdür. Emzirmeye başlamak için en uygun zamandır

İlk 12-24 saat

Bebeğiniz her emzirmede bir çay kaşığı süt içer.Sütünüzü göremezsiniz ama bebeğiniz için tüm gerekenleri içerdiğini bilin
Dinlenmeye devam edin ve bebeğinizi tanıyın.Emzirirken başlangıçta biraz hassasiyet hissedebilirsiniz ama canınız acıyor ise mutlaka doktorunuza danışın
Bazı bebekler bu dönemde derin uyuyabilirler.Doğum eylemi bebeği yorar, bazen anestezik maddelerin etkisi olur ve ilk emzirmede kavrama zor olabilir.Bebeğiniz uyandığında güçlü bir emme arzusu olacaktır bu anı değerlendirin.Pek çok bebek emerken durur ve sonra tekrar emer

2-5. günler
Olgun süt artarak gelmektedir.Mavimsi beyaz görünümdedir. Bazen kolosturum rengi 1-2 hafta devam edebilir
Göğüsleriniz sütle doludur, akabilir.Kullan-at petler kullanabilirsiniz. Eğer göğüsleriniz çok dolu ise emzirmeye başlamadan önce biraz elle sağarak areolayı yumuşatın ve bebeğin daha rahat kavramasını sağlayın.Emzirme sonrası soğuk uygulama ve sık emzirme şişliği azaltır
Bebeğiniz 24 saatte 8-12 kez beslenebilir, midesi küçük olduğu için sık beslenmesi normaldir.Emzirme sıklığı bir şemaya bağlı kalmamalıdır. Bebeğiniz 1-2 saatte bir emmek isterse bile normaldir. Bir seferde sadece bir memeyi alması iyidir. Arkadaki yağlı sütü aldığında sık beslenmek istemeyecektir. Doğumdan sonra bebeğiniz %5-10 kilo kaybedebilir, bu kaybı 10-15 gün içerisinde geri alacaktır

İlk 4-6 hafta

Sütünüz giderek mavimsi beyaz renge döner, emzirmenin sonuna doğru yağlı süt geleceği için kremsi beyaz olur. Yenilen içilen gıdalar sütün rengini değiştirebilir
Emzirdikçe göğüsleriniz ilk günlerdeki dolgunluğunu kaybeder ve yumuşar, kendiliğinden akması azalır ancak üzülmeyin sütünüz hala oradadır.
Bebeğiniz emmeyi öğrenmiş daha iyi emiyor daha büyük midesi var ve daha çok süt alıyor. Beslenme daha az zaman alır ve aralıkları uzar. Pek çok bebek sık emmek ister çünkü bu bebeği rahatlatır ve size yakın olmak hoşuna gider.

Bebeğimin Yeterli Süt Aldığını Nasıl Anlarım?

Bebeğinizin altını ıslatma sıklığından yeterli süt aldığı anlaşılabilir.İlk günlerde sütünüz az ama yoğun içerikli iken günde 1-2 kez ıslatır.Süt üretiminin arttığı 3. günden itibaren günde an az 5-6 kez ıslak bez ve 3-4 kez kirli bez normaldir.Anneler bebeklerin çoğu ağlamalarını açlıktan ve sütlerinin yetersiz olduğundan diye düşünürler. Oysa ki bebeğiniz bu sayılarda bez tüketiyorsa ve haftada 125 gr kilo alımı varsa yeterli süt alıyor demektir.

Emzirirken Bebeğim Memeyi Nasıl Kavramalı?

Memenizi baş parmak tepede ve dört parmak aşağıda J şeklinde tutarak destekleyin.Parmaklarınız areolanın gerisinde olmalıdır.İlk günlerde yada göğüsler çok büyük ise tüm emzirme boyunca desteklemek gerekebilir.

Meme ucunuza bir damla süt çıkarın ve meme ucunu kullanarak bebeğin dudaklarına, ağız kenarına dokunun böylece bebeğinizin ağzını genişçe açmasını sağlayın.
Bebeğinizi tüm vücudu size dönük olarak tutun.Bebeğiniz meme başı ile birlikte olabildiğince areolayı ağzının içine alacaktır.Bebek sadece meme ucunu almamalıdır.
Bebeğin dilinin alttan meme ucunu kavradığını ve dudaklarının dışarıya doğru kavradığını kontrol edin. Eğer alt çenenin yeterli açılmadığını farkederseniz çeneye hafifçe bastırın ve açılmasını, alt dudağın da dışarıya dönmesini sağlayın.Bebeğin çenesi memeye değecektir.
Bebeğinizin ileri geri çene hareketlerini gözleyin ve arada yutma seslerini takip edin.Bebeğin burnu ve çenesi memeye değebilir.Emzirmek canınızı acıtmamalıdır. Eğer acı duyarsanız bebek büyük ihtimalle yanlış kavramıştır bebeği nazikçe memeden ayırın ve tekrar deneyin. Bebeğinizi memeden ayırırken küçük parmağınızı yavaşça ağzının kenarından içine sokun bebeğiniz parmağınızı emerken memeden ayırın.
DOĞRU YANLIŞ

Emzirirken Bebeğimi Nasıl Tutmalıyım?

Bebeğinizi emzirmek için değişik şekillerde kucaklayabilirsiniz. Burada dikkat edeceğiniz durum bebeğin ağzı memeye yakın olmalı bebek memeye uzanmak için fazla çaba harcamamalı ve bütün vücudu aynı düzlemde ve size dönük olmalıdır. Bunlara dikkat ederseniz bebeğinizin memeyi tam ve doğru kavraması çok kolaylaşacaktır.Kolunuzu, dirseğinizi destek yapabilir ve kendinizin yada bebeğinizin yanlarına yastık yada minder koyabilirsiniz.

1. Kucaklama : Pek çok anne için rahattır ve en sık uygulanır. Kucakladığınız kol tarafındaki memeyi emer

2. Ters kucaklama : Prematüre yada kavramada güçlük çeken bebekler için uygundur. Emzirdiğiniz memenin tersi kolunuzla bebeği kavrayın diğer elinizle başa yada memeye destek olun

3. Koltuk Altı : İkizlerde, büyük göğüslü annelerde, düz-çökük meme başı yada kavrama güçlüğünde uygundur. Emzireceğiniz göğsün olduğu koltuk altına doğru bebeğinizi uzatın

4. Yatarak: Sezaryen doğum, problemli vajinal doğum sonrası yorgun anneye dinlenme ve emzirme sağlar.Bebeğin yüzü ve bedeni size dönük olmalıdır

Bebekler Neden Ağlar?

Bebeğiniz her ağladığında aç değildir.Altının ve vücudunun kirli olması, çok uyaran olması, gaz sancısı, hastalık yada ağrı da bebekleri ağlatır.

Bebeğimin Yeterli Süt Alamamasının Nedenleri Nedir?

Sık görülen nedenler;

Emzirmeye geç başlamak
Sık emzirmemek
Gece emzirmekten kaçınmak
Kısa süre emzirmek
Memeyi yanlış kavramak
Biberon, emzik kullanmak
Ek besinler vermek
Annenin kendine güvenmemesi
Annenin kaygı, endişe ve stresi
Emzirmeden hoşlanmama
Bebeği kabullenmeme
Yorgunluk

Nadir görülen nedenler

Emzirirken doğum kontrol hapları kullanmak
Alkol, sigara, fazla kafein, ilaç sedasyon yapan ilaç kullanımı
Bebeğin ağır hastalık yada sakatlığı

Toplum İçinde Nasıl Emzireceğim?
Her şeyden önce toplum içinde emzirmek zorunda değilsiniz. Kadınların çoğu bundan rahatsız olurlar ancak tecrübe kazandıkça kendilerini daha rahat hissederler.Eğer dışarıda kalacağınız süre kısa ise çıkmadan önce ve hemen dönüşte emzirin.Arabanız varsa araç içinde emzirin. Bayan cafe, yada bayanlara özel bir mağaza bulun, yada soyunma kabinini kullanın. Evde iseniz sandalyenizi ters çevirerek insanlarla göz göze gelmeyin, bir bez yada örtü ile göğsünüzü örtün yada ev sahibinden uygun bir oda isteyin.Sütünüzü sağıp biberon ile verebilirsiniz ancak bunu bebeğiniz memeyi emmeyi iyice öğrenmediği ilk aylarda yapmayın.

Okul ya da İşe Geri Döndüğümde Emzirmeye Nasıl Devam Edeceğim?
Emzirmek uzakta olsanız bile sizle bebeğinizi bir arada tutar.Doğum sonrası mümkün olan en uzun izni almaya çalışın böylece sütünüzü sağmak zorunda kalacağınız zamanı azaltmış olursunuz.Çalışan annelerin emzirmesi işverenler için bile faydalıdır çünkü sağlıklı bebeklere sahip annelerin iş yerindeki performansı artar ve iş yerinden hasta bebekleri için sık sık izin almazlar.İşyerinizde emzirme ya da sağma odası varsa orada yoksa içerisinde bir soğutucu bulunan temiz bir oda ayarlayarak öğlen saatlerinde yada aralarda sütünüzü sağıp soğutucuya koyun.Sağmış olduğunuz sütü biberonla verebilirsiniz ancak bunun için bebeğinizin emmeyi iyice öğrenmiş olması gerekmektedir.

Sütümü Nasıl Sağacağım?

Memeden süt elle, el pompalarıyla yada elektrikli pompalarla sağılır.Anneler genelde sağılan miktarın azlığından şikayet ederler. Unutmayın ki doğurduğunuz bebeği oluşturan vücudunuz ona gereken besini de hazırlayacaktır. Siz sadece onu oradan çıkartmasını sağlayacaksınız.Bu işlem için çalışıyor olsanız bile mümkün olan en uzun zamanı ayırın. Varsa size destek verecek bir yakınınızla beraber sessiz bir yerde oturun. Eğer mümkünse bebeğinizi tensel temas yapacak şekilde tutun yoksa bebeğinize bakın yoksa fotoğrafını kullanın.Kafeinsiz ılık bir şeyler için. Memelerinizi ısıtın. Ilık kuru ya da yaş havlu yada ılık duş ile yapabilirsiniz.Bu işlem süt kanallarını rahatlatacaktır. Meme uçlarını her meme ucunu 3-5 dakika olmak üzere masajla dokunup, yuvarlayıp hafifçe sıkarak prolaktin ve oksitosin hormonlarının çalışmasını sağlayın ki hem süt üretimi artsın hem de süt bezleri kasılarak süt meme ucuna doğru ilerlesin.Sağma işlemi sırasında memeye hafifçe masaj yapın. Bir memeyi 5-7 dakika sonra diğerini 5-7 , daha sonra ilk memeyi 3-5 ve diğerini 3-5 en sonunda yine ilk memeyi 2-3 ve diğerini 2-3 dakika sağın.Tüm bu işlemlere ek olarak bir yardımcı sırtınıza iki kürek kemiğinizin arasına masaj yapabilir ve sizde öne doğru eğilip göğüslerinizi sallayarak biraz daha süt gelmesini sağlayabilirsiniz.Bu işlemleri yapmadan, özellikle hormon reflekslerini uyarmadan yapılacak sağma işleminden yeterli süt alınamaz, annenin morali bozulur ve mamaya yönelir.Mama ve biberon kullanımının başlaması ve artması bebeğin memeyi daha az tutup uyarmasına, bu daha az süt üretimine ve bir kısır döngüye neden olur.

Hangi Pompayı Almalıyım?

Sütünü sağması gereken annelerin pek çok alternatifi vardır. Bu pompaların etkinlikleri ve fiyatları çok değişiktir. Pompa kiralayan müesseselerde bulunmaktadır.İkili pompalar sütünü hızlı bir şekilde sağması gereken anneler için iyi olabilir. Anne sütü verilmeyen çocuğun mama, biberon, temizlik ve daha sık hastalanacağı için sağlık harcamaları düşünüldüğünde en pahalı pompa bile ucuz kalmaktadır.

Bebeğime Su veya Meyve Suyu Vermeli miyim?

Sütünüz ilk 6 ay hatta sıcak yaz günlerinde bile bebeğinizin bütün ihtiyaçlarını karşılar. Bu nedenle ayrıca su, süt, mama, meyve suyu vermeye gerek yoktur. Yapılan araştırmalar ek gıdalara 6 aya kadar ne kadar geç başlanırsa bebeklerin o kadar sağlıklı olduğunu göstermiştir.Yenidoğan bebeğin sindirim sistemi çok hassastır. O nedenle 6 ay bekleme ishal ve besin allerjisini önlemede çok faydalıdır. Katı gıdalar bebeğiniz 6 aylık olunca başlanabilir.

Anne Sütünde Yeterli D Vitamini Olmadığı Doğru mu?

Güneş ışığı alan cildimiz D vitamininin ana kaynağıdır.Yaşanılan yer, bebeğin ne kadar güneş ışınlarına temas ettiği, bebeğin derisindeki pigment miktarı ve bebeğin cildine sürülen koruyucu faktörlere göre vitamin üretimi değişir. D vitamini eksikliği kemik gelişimini olumsuz etkiler. Amerikan Pediatri Akademisi bebek ne ile beslenirse beslensin 2. haftadan itibaren günlük 200 IU D vitamini verilmesini önermektedir.

Ek Gıdalara Ne Zaman Başlamalıyım?

İlk 6 ay sadece anne sütü önerilmektedir.6. aydan itibaren anne sütü ile birlikte uygun ek gıdalara başlanmalıdır.

Bebeğimi Ne Zaman Sütten Keseceğim?

Son yapılan öneriler bebeğinizi 2 yıl emzirmeniz yönündedir.

Eşim Emzirmemi Desteklemiyor, Ne Yapmalıyım?

Eşinizi anne sütü ve emzirmenin faydaları konusunda bilgilendirin. Sadece anne sütü verdiğinizde aile ekonomisine ne kadar tasarruf ettirebileceğini anlatın. Anne sütü ile beslenmeyen bebekler için mama, biberon, sterilizasyon ve bebek daha çok hastalanacağı için ilaç, muayene, vakit ve moral kaybı yaşanacağını anlatın.

Alkol ya da Sigara İçerken Emzirebilir miyim?

Amerikan Pediatri Akademisinin son yaptığı çalışmada annesi sigara içerek bebeğin pasif içici durumunda kalması durumunda eğer bebek sadece anne sütü alıyor ise sigaranın bebeklerde neden olduğu üst solunum yolu infeksiyonları ve allerjik astım gibi hastalıkların daha az görüldüğü tesbit edilmiştir.Yani anne sütü sigaranın zararlarını yenmiştir.Ancak sigaranın sütü azaltıcı ve bebekler üzerinde huzursuzluk yapıcı etkileri vardır. Hafif alkollü içeceklerin ( bir kadeh şarap vs ) emzirilen bebekler için zararlı olduğu düşünülmemektedir.Ancak çok fazla alkol alımı bebekleri ilk başta uykulu ya da huzursuz yapar ve sürekli devam edildiğinde bebeğin gelişimi bozulur.

Emzirirken İlaç Kullanabilir miyim?
Her zaman yeni bir ilaç almadan önce doktorunuza danışınız. İlaçların çoğu az da olsa anne sütüne geçer.Eğer kronik bir sağlık problemi ( hipertansiyon, diabet, astım, guatr vs ) nedeniyle ilaç alıyorsanız bu ilaçlar uzun zamandır kullanıldığı için anne sütüne bebeğe etkileri biliniyor olacaktır. Bu ilaçlarınızın güvenilirliğini doktorunuza danışınız. Yeni ilaçlar yada nadir görülen hastalıklarda kullanılan ilaçlar hakkındaki bilgiler maalesef azdır. Parasetamol içeren ağrı kesici, ateş düşürücüleri ve gebeliğiniz sırasında kullandığınız vitamin, mineral haplarını güvenle kullanabilirsiniz.

Anne Sütü Neden Destekleniyor?

Emzirmeyi desteklemek koruyucu hekimliktir.Doğrudan anne ve bebek sağlığını iyileştirir. Bunun için harcanan her çaba doğrudan toplum sağlığına yansır.Özellikle prematüre yada düşük doğum ağırlıklı bebeklerde görülen hastalıkları azaltmada çok etkilidir.Sağlıklı bebeklerle ilerde sağlıklı bir nesil oluşacaktır.Araştırmalarda ilk 6 ay sadece anne sütü alan bebeklerde çok daha az orta kulak iltahabı, üst solunum yolu infeksiyonu, ishal ve çocukluk çağı obesitesi görülmüştür.Anne sütü alan bebeklerin ileriki dönemlerde daha yüksek IQ, daha iyi okul başarısı, daha özgüven sahibi olduklarını gösteren pek çok çalışma vardır.

BEBEĞİNİZ EMZİRİLMEK İÇİN DOĞAR
Emzirme öğrenilen bir beceridir, tıpkı yemek yapmak ve ya bisiklete binmek gibi. Sabır ve pratik yapmak gerekir. Siz ve bebeğiniz bunu öğrenirken bazen sıkılabilir, sinirlenebilirsiniz fakat özgüveninizi yitirmeyin çoğu zaman sorunlar çözülür.Özellikle prematüre doğum, sezaryenle doğum veya bebeğinizdeki sağlık sorunları öğrenmeyi zorlaştırabilir.Eğer işlerin iyi gitmediğinden endişeleniyorsanız hemen yardım istemelisiniz. Unutmayınız ki emzirmek giderek kolaylaşır, zorlaşmaz.

Referanslar:
T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve aile Planlaması Genel Müdürlüğü Emzirme Danışmanlığı El Kitabı.
U.S. Department of Health and Human Services Office on Women’s Health, An Easy Guide to Breastfeeding May 2004.
Bayındır Hastanesi