İnfertilite 1 yıl boyunca, haftada en az 3 kez cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamaması durumudur.  Tüm toplumda infertilite oranı %15’ler civarındadır. Günümüzde bilimsel araştırmaların önemli bir konusu olan ve birçok patofizyoloik süreci olumsuz etkileme potansiyeli olan Oksidatif stres’in insanda, fertiliteyi de olumsuz yönde etkilediği bilinmektedir. İnsan vücudunda Oksidan ve antioksidan sistemlerin oksidan sistem lehine bozulması ,oksidatif stres  olarak tanımlanan ve kadınlarda infertilite etyopatogenezinde de rol oynayan bir takım patolojik süreçleri stimule eder. Öyle ki Endometriozis, endometrioma, Unexplained infertilite, Polikistik over sendromu (PCOS) gibi hadiselerin etyopatogenezinde oksidatif stresin varlığı kanıtlanmıştır. Bu nedenle doğada mevcut olan veya sentetik üretilen bir çok antioksidan maddenin oral olarak kullanımı, infertilite başarısı, tüp bebek şarısı, gebe kalmayı kolaylaştırma, erkeklerde sperm parametrelerinin (sayı, hareketlilik, morfolojisi), ereksiyonun, cinsdel hayatın iyileştirilmesinde kullanılması mantıklı bir hipotezdir. Günümüzde Myo-İnositol (200mg)’ün Oligomenore, ve PCOS’da over fonksiyonlarını iyileştirmede başarılı bulunmuştur (1).  Vitamin E ve L-arjinin ile ince endometriumu olan kadınlarda kalınlığın arttığı ve akımın arttığı bildirilmiştir (2). Koenzim Q10 ile mitokondrial fonksiyon iyileşerek over fonksiyonları iyileşir, yaşlanması gecikir ve oositlerdeki anoploidi oranları azalır(3).

                İnsan vücudu; Bir çok iç ve dış etkenler ile nonstabil ve yüksek reaktivite gösteren  ve serbest radikal olarak adlandırılan moleküller üretir (Hidrojen peroksit gibi). Bu maddelerin serbest miktarları artarsa hem proteinlerde hem de DNA-RNA yapı taşı olan nükleik asitlerde bunlara sekonder hasarlar ortaya çıkar. Tabi insan vücudu da iç kaynaklı olarak bu mekanizma ve hasarlarla savaşmak adına birtakım Antioksidan maddeler sentezler (Glutatyon, peroksidazlı formu (Bu yolağın çalışması Eser bir element olan selenyuma ihtiyaç duyar), taurin gibi).

Reaktif oksijen moleküllerin’in Kadın Üreme sisteminde;

-Ovulasyon, ovum kalitesi

– Foliküllerin oluşumu, gelişimi, maturasyonu,

– Korpus Luteumun çözünmesi

-Döllenme ve yaşlanma ile bu yeteneğin azalması (mitokondrial DNA hasarı ile)

-Kaliteli embriyo gelişimi gibi fizyolojik süreçlerde rolleri vardır.

Tüm bu nedenlerle günümüzde  melatonin (döllenmiş embriyo sayısını arttırır), Selenyum, Astaksantin (C vitamininden 6000 kat güçlü bir antioksidan, antienflamatuar) (4), C vitamini, E vitamin, eşil çay katesinleri, Resveratrol gibi antioksidan etkili maddelerin hem erkek hem de kadına oral yoldan verilmesi, kısırlık, anti-aging etkiler, kanser gelişiminin önlenmesi, kalp-damar sağlığı ve kalp krizinin önlenmesi, Radyoterapi-kemoterapiye bağlı hücre hasarlarının önlenmesi, mental fonksiyonların korunması, cildin UV ışınlarının zararlı etkilerinden korunması, göz ve görme sisteminin desteklenmesi gibi olumlu etkilere neden olabilir. Bu amaçla birçok ilaç firması tarafından, farklı doz ve maddeler ile oluşturulan antioksidan madde kombinasyonları (Vitamin – mineral desteği) ile antioksidan içeriği fazla olan meyve özlerinden oluşan gıda takviyeleri piyasaya sürülmüştür.  Bunlar doğadan tatlı su alglerinden (Haemotococcus Pluvialis gibi), istakoz, somon, krillden vs elde edilebilir. Bu preparatlarda kullanılan maddeler genellikle şunlardır.

-Tiamin (Vitamin B1) :5-50 mg

-Ribolavin (Vitamin B2): 5mg

-Niasinamid (Vitamin B3): 10-20 mg

-Pridoksin (Vitamin B6): 3 – 10mg

-Folik asit (Vitamin B9):  400-800 μg

-Kobolamin (Vitamin B12): 3-50 μg

-Biotin (Vitamin B7): 300 μg

-İnositol (Vitamin B8): 2,5 mg

-Kolekalsiferol (Vitamin D3): 500-1000IU & 10 μg

-Vitamin E: 50-400 IU  & 110-120 mg

-Çinko : 10-40 mg

-Magnezyum : 100 mg

-Selenyum : 20-100 μg

-Beta glucan : 25 mg

-Koenzim Q10: 15-200 mg

-L-Arjinin: 250 mg

-Myo-İnositol: 500 mg

-Vitamin C: 75-180 mg

-Astaksantin : 1-4 mg

-Zeaksantin: 0,20 mg

-Beta Karoten: 5 mg

-A vitamini: 300 μg

-L-Karnitin fumarate : 440-3450 mg

-Asetil L-karnitin HCL: 1000mg

-Sitrik asit: 100 mg

-Glutatyon: 80 mg

 Prof. Dr. İlker GÜNYELİ

Kaynaklar:

1- Effects of inositol on ovarian function and metabolic factors in women with PCOS: a randomized double blind placebo-controlled trial.

Gerli S, Mignosa M, Di Renzo GC. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2003 Nov-Dec;7(6):151-9.

2- Endometrial growth and uterine blood flow: a pilot study for improving endometrial thickness in the patients with a thin endometrium.

Takasaki A, Tamura H, Miwa I, Taketani T, Shimamura K, Sugino N.

Fertil Steril. 2010 Apr;93(6):1851-8. doi: 10.1016/j.fertnstert.2008.12.062. Epub 2009 Feb 6.

3-Mitochondrial dysunction and ovarian aging. Wang T, Int J Reprod Immunol 2017:77e12651

4- Astaxanthin: sources, extraction, stability, biological activities and its commercial applications–a reviewAmbati RR¹, Phang SM², Ravi S³, Aswathanarayana RG⁴.  Mar Drugs. 2014 Jan 7;12(1):128-52. doi: 10.3390/md12010128.